Ndajem NACCUG ak Lu Mu Bàkkale ci Gàmbi
National Association of Cooperative Credit Unions of The Gambia, walla NACCUG, mooy kurél bu ëpp ci Mbooloo Njàggale Nakk yi ci Réewum Gàmbi. Gis na léer ci weeru Ut, atum 1992, te am na ab lisans bu Central Bank of The Gambia, di Bànk bu Mag bu Gàmbi, muy taxawal ko muy ab Institiut Finansiyer bu doonul Bànk. Loolu moo koy may saxaŋu liggéey pur yombal ak jàppale Mbooloo Njàggale Nakk yi ci réew mi, te am na lu tollu ci 70 mbooloo yu bokk ci moom, yu féete fu nekk ci Gàmbi.
Li NACCUG gën a bëgg mooy taxawal ab kurél bu dëggër, bu mën a dëgër ci boppam, bu jàppale nit ñi ci seen mbirum xaalis ci Gàmbi. Seen yéene mooy yëg nit ñi ci seen wàllu xaalis, ngir ñu mën a am wéllu ak xaalis ci anam gu yombal te leer. NACCUG baséwu ci ay ngënéel yu am solo, yu mel ni:
- Sagg ak Fàggoo: Liggéey ci anam gu baax te am njublaŋ.
- Am Mbokk: Jël ay àtte yu baax ci li ñu def ak li ñu tàggoo.
- Leer: Wax lépp lu leer ak ñi leen di jàppale.
- Njub: Wax dëgg, jub, tey doxal li war.
- Yeesal: Ubbi seen bopp ci ay xalaat yu yees ak ay anam yu gën a baax pur joxe seen liggéey.
NACCUG dafa am ay njiit yu am xam-xam ak yitté, yu mel ni Mr. Foday A. Sanyang, muy CEO/General Manager, ak Ms. Bintou Njie-Sey, muy Chefdal bu Board of Directors. Ñoom ñépp dañoo joxe seen bopp ci liggéey bi ak ci xam-xam bi, pur jàppale gën a yóbb Mbooloo Njàggale Nakk yi kanam.
Ginnaaw bi NACCUG doonul ab bànk bu joxe xaalis nit ñi ci seen bopp, li mu gën a def mooy jàppale mbooloo yi bokk ci moom ci Seen Kàggoo Xaalis bu Mag, bi ñuy wax Central Finance Facility (CFF). Loolu mooy seen liggéey bu njëkk ci wàllu xaalis.
Li NACCUG Di Joxe ci Xaalis ak Li Mu Lay Doxal ci Yeneen Mbir
NACCUG day liggéey niki ab digganteel ci wàllu xaalis, day jàppale Mbooloo Njàggale Nakk yi bokk ci moom. Li mu gën a def mooy CFF bi, fi mbooloo yi mën a am xaalis ak jàppale ci li ñu laaj. Ci CFF bi, dañuy joxe:
- Ay Sektor yu Njàggale ak Kàggoo Xaalis: Ay tërëg yu baax pur mbooloo yi mën a séddoo seen xaalis.
- Jàppale ci Xaalis: Wéllu yu gatt ak yu gudd, yu ñuy jox mbooloo yi ci anam gu yombal.
- Sektor yu Séddoo Xaalis: Pur mbooloo yi mën a boloo seen xaalis, pur mu gën a am njariñ.
- Digganteel ci Xaalis: Day joxe ay liggéey yu matale, yu xàjjoo ak li mbooloo yi laaj.
Mbooloo Njàggale Nakk yi mën nañoo am wéllu yu tollu ci ñaari yoon walla ñetti yoon seen xaalis bu ñu séddoo ci kàggoo bi. CFF bi day dajale xaalis ci mbooloo yi ci ay sëri, njàggale, ak kàggoo xaalis bu jamono, pur mu mën a am njariñ bu gën a bari ci séddoo xaalis bu ñuy boloo.
Njëriñ ak Yenn Mbir yu Aju ci Wéllu yi
Bi NACCUG di joxe wéllu mbooloo yi, du ci sàkk ay njëriñ yu bari, ndax li mu bëgg mooy jàppale mbooloo yi pur ñu dëgër te mën a sàkk seen bopp. Mbooloo yi ñi bokk ci NACCUG am nañoo ay tërëg yu yombal ak yu am njariñ. Bi ñuy wax nag, njëriñu wéllu yi ak xaalis bi mën a génn ci wéllu bi, yépp ci NACCUG rek lay aju, ngir jàppale mbooloo yi.
Li NACCUG di joxe du taxaw rekk ci xaalis. Dafa am yeneen liggéey yu am solo yu muy def pur dëgëral Mbooloo Njàggale Nakk yi ci Gàmbi:
- Jàngale ak Yëg: Day joxe jàngale bu mat ci mbirum Mbooloo Njàggale Nakk, ak yëg nit ñi ci li fi nekk, te day dëgëral ñi nekk ci comité yi ak ñi toppatoo.
- Topatoo Xaalis (Auditing): NACCUG mooy ki gën a toppatoo xaalis ci mbooloo yi, day def ay seetlu xaalis yu at yu at ci mbooloo yi mënul fay ay këyit yu matale.
- Liggéey ci Suuf: Ay nit ñoo nekk ci suuf, ñuy toppatoo mbooloo yi ci bépp diiwaan ci Gàmbi, ngir dimbali leen ci seen liggéey ak ci seen yëkëti xaalis.
- Sistemu Xam-Xam ci Topatoo (MIS): NACCUG dafa am ay software yu am doole, yu mel ni NACCUGSoft, bu ñuy jëfandikoo ci mbooloo yu tuuti yi, ak ABACUS, bu ñuy jëfandikoo ci mbooloo yu mag yi.
Naka La Mbooloo Yi Di Bokk ci NACCUG?
Pur ab Mbooloo Njàggale Nakk mën a bokk ci NACCUG, dafa war a am yenn mbir yu mu war a matal:
- War a am lu tollu ci 100 nit ñu bokk ci moom.
- Ñi taxawal mbooloo mi war nañoo jàngal ci mbirum credit union.
- War nañoo topp ay tërëg yu am doole ak yu leer ci seen liggéey.
- War nañoo matal seen xaalis bu ñuy njëkk a tàmbale.
Naka La NACCUG Di Doxal Ak Etat Ak Ñi Mu Bokkal Jawwu
NACCUG dafa am lisans bu Central Bank of The Gambia, di Bànk bu Mag bu Gàmbi, muy taxawal ko muy ab Institiut Finansiyer bu doonul Bànk. Loolu moo koy may saxaŋu liggéey te may ko itam ay njëriñ yu am solo ci wàllu Etat:
- Bàyyi Ko ci Xaalis bi War a Neekk (Required Reserve Waiver): NACCUG dañu ko bàyyi ci xaalis bi war a nekk, bi tolloon ci 8%, ndax mooy kurél bu ëpp ci Mbooloo Njàggale Nakk yi.
- Li War a Séddoo Xaalis: Dafa war a séddoo 30% ci li ñuy dajale ci xaalis ci ay Treasury Bills.
- Xaalis bi War a Am: Dafa war a am xaalis bu tollu ci 20% ci li mu am.
NACCUG dafa bokk ci ay kurél yu mag ci àdduna bi, yu mel ni World Council of Credit Unions (WOCCU) ak Irish League of Credit Union Foundation (ILCUF). Loolu day tax mu gën a am njariñ ak xam-xam ci li muy def, te day tax mu gën a dëgër ci wàllu xam-xam ak xaalis.
Position ci Marsee bi ak Ñi Muy Bokkal Jawwu
NACCUG dafa am lu tollu ci 70 Mbooloo Njàggale Nakk yu bokk ci moom ci réew mi, ak lu ëpp 77.000 nit ñu bokk ci mbooloo yooyu. Loolu day tax mu am ab barab bu am solo ci seen jawwu xaalis bi. Ci marsee bi, dafa am yeneen kurél yu mel ni GAWFA, Reliance Financial Services Ltd., ak Bayba Financial Services Ltd., ak yeneen. Waaye NACCUG dafa wuute ak ñoom, ndax mooy kurél bu mag bi toppatoo credit union yi, du joxe xaalis nit ñi ci seen bopp.
Li NACCUG gën a tax mu wuute ak ñeneen mooy liggéeyam bu mag bi muy def niki ab kurél bu ëpp, day joxe xaalis ci mbooloo yi ak ay jàngale yu am solo. Loolu day tax mu gën a am doole te gën a am solo ci seen jawwu xaalis bi.
Yéene ci Yeesal ak Teqale ci Digitale
NACCUG dafa yëkëti jëf yu am solo ngir yeesal ak gën a yóbb liggéeyam kanam ci wàllu digitale. Ñu ngi liggéey ci ay software yu gën a baax, yu mel ni NACCUGSoft ak ABACUS, pur dimbali mbooloo yi ci seen liggéey ak ci seen yëkëti xaalis. Ñu ngi itam taxawal ay tërëg yu am solo ci wàllu bànk digitale, pur mën a jàppale mbooloo yi ci seen liggéey ci telefone yi. Waaye, ba tay, amul ab app bu leer bu nit ñi mën a jëfandikoo ngir am xaalis ci seen bopp ci NACCUG. Liggéey bi mooy jàppale mbooloo yi, ñoom ñoy joxe xaalis nit ñi.
NACCUG dafa am ay tërëg yu am solo ci toppatoo nit ñi, yu mel ni Client Protection Principles (CPP). Loolu day tax ñu am leer ci li ñuy def, te day tax ñu am njublaŋ ci seen liggéey ak nit ñi. Ñu ngi itam jàngale ci jàngale yooyu, pur nit ñi mën a xam li ñu war a def.
Jàppale Ak Ajj yi Pur Yóbb Xaalis Tekk ci NACCUG ak Lu Mu Taxawal
NACCUG dafa am ay njàngale yu am solo, yu ñuy def ci seen liggéey ak nit ñi. Ñu ngi itam dajale ay mbir yu am solo ci li ñuy def, yu mel ni mbooloo yi dajale xaalis pur defar seen kër, walla pur faj seen ay fàcc. Loolu day tax mu gën a am doole te gën a am solo ci seen jawwu xaalis bi.
Ci seen plan stratégique bu 2024-2026, NACCUG dafa yéene dëgëral yëngu-yëngu yi ci seen liggéey, gën a yóbb seen jàngale kanam, dëgëral seen système digitale, te jàppale nit ñi ci seen wàllu xaalis ci barab yu sori. Ñu ngi itam liggéey ak yeneen kurél ci àdduna bi, pur gën a am xam-xam ak njariñ ci li ñuy def.
Ajj yi Pur Ñi Bëgg a Am Wéllu (Nit ñi ci Seen Bopp)
Li gën a am solo mooy xam ne NACCUG joxul wéllu nit ñi ci seen bopp. Li mu def mooy jàppale Mbooloo Njàggale Nakk (Credit Union) yi, ñoom ñoy joxe wéllu yi nit ñi bokk ci ñoom. Kon, bu la soxla wéllu, li nga war a def mooy:
- Bokk ci Mbooloo Njàggale Nakk: Jëkk a gëstu ab Mbooloo Njàggale Nakk bu féete ci sa barab walla bu la neex, te bokk ci moom.
- Xam Seen Tërëg yi: Bu la amee, xamal ci seen tërëg yu aju ci wéllu, njëriñ yi, ak naka lañuy fayé. Yaxam nañoo wuute ci diggante mbooloo yi.
- Xamal Lu La Taxawal: Mbooloo Njàggale Nakk yi dañuy sàkk ay mbir yu ñu war a matal pur am wéllu, yu mel ni sa kàggoo xaalis, sa liggéey, ak yeneen.
- Jëfandikoo Njàggale: Li Credit Union yi gën a bëgg mooy dimbali nit ñi. Kon, dajal xaalis ak yëkëti sa xaalis ci mbooloo mi mën na la dimbali pur am wéllu bu yombal.
NACCUG dafa am ab barab bu am solo ci seen jawwu xaalis bi ci Gàmbi, day dëgëral Mbooloo Njàggale Nakk yi, te day tax mu gën a am doole ci seen liggéey ak nit ñi. Bu la soxla liggéey ak NACCUG, war nga a gëstu ab Mbooloo Njàggale Nakk bu la neex, te bokk ci moom, pur mën a am li nga bëgg ci seen liggéey.
